NRC: Gemeente Amsterdam mag bewoners niet verbieden hun woonplek te verhuren aan toeristen

Vakantieverhuur De gemeente Amsterdam wilde in 2020 inwoners van het Wallengebied en de Grachtengordel-Zuid verbieden hun woonruimten te verhuren aan vakantiegangers in Nederland. Dat verbod zou voor minder „druk van toeristen” moeten zorgen.

De gemeente Amsterdam mag bewoners in het centrum van de stad niet verbieden hun woonplek te verhuren aan toeristen. Dat heeft de Raad van State woensdag besloten. Volgens de Raad is de maatregel van de gemeente „onevenredig” en had de gemeente eerst moeten uitzoeken of „minder vergaande maatregelen” genoeg zouden zijn.

In de zomer van 2020 verbood de gemeente Amsterdam tijdelijk inwoners van het Wallengebied en de Grachtengordel-Zuid hun woonruimten te verhuren aan toeristen. Die regel zou tot minder „druk van toeristen” moeten leiden en de leefbaarheid in de stad verbeteren. De Vereniging Amsterdam Gastvrij, een belangenvereniging voor particuliere vakantieverhuurders en B&B’s, spande een rechtszaak aan. De vereniging wees de gemeente erop dat het verbod niet mocht volgens de wet. De rechtbank Amsterdam gaf de belangenvereniging gelijk in maart 2021, maar de gemeente Amsterdam ging in hoger beroep.

Dat was dus tevergeefs. Volgens de Raad van State is het verbod „onevenredig”, omdat het „niet noodzakelijk en geschikt” is om het doel, minder druk van toeristen, te bereiken. „Verder heeft het verbod direct financiële gevolgen voor woningeigenaren in de binnenstad, waardoor het aanwijzingsbesluit leidt tot discriminatie.” De gemeente gaat de uitspraak bestuderen en bekijken wat dit betekent voor het beleid tegen illegale verhuur en woonfraude.

AT5 Raad van State zet streep door wijkverbod toeristenverhuur. "Dit was machopolitiek"

De gemeente Amsterdam mag bewoners van bepaalde wijken in de binnenstad niet verbieden hun woning te verhuren aan toeristen. Dat heeft de Raad van State bepaald. Het college van burgemeesters en wethouders had eerst minder verregaande maatregelen moeten onderzoeken, oordeelt de Raad van State. 

Het verbod gold voor de buurten Burgwallen Oude Zijde, Burgwallen Nieuwe Zijde en Grachtengordel-Zuid. Het is bijna drie jaar van kracht geweest na de invoering in juli 2020. Doel was om de overlast van toeristen in deze wijken te beperken.

Bezwaar

De Vereniging Amsterdam Gastvrij (VAG) zet zich in voor Amsterdammers die hun woning aan toeristen willen verhuren, en maakte bezwaar tegen het verbod. Samen met Woonbootvereniging Amsterdam (WVA) stapte VAG naar de rechter.

In maart 2021 gaf de Rechtbank Amsterdam de VAG en de WVA al eens gelijk, en oordeelde dat een verbod op vakantieverhuur in bepaalde wijken niet mag. De gemeente stapte daarop naar de Raad van State (de hoogste bestuursrechter), waar de zaak in februari dit jaar werd behandeld.

Raad van State

Voor de Raad van State betoogden VAG en WVA dat het besluit om hele buurten aan te wijzen als verboden terrein voor vakantieverhuurders 'niet evenredig' is: het is een veel te zware maatregel die in strijd zou zijn met het eigendomsrecht. Met minder rigide maatregelen kan de gemeente óók toeristische overlast in de binnenstad beperken, vonden VAG en WVA.

Daar gaat de Raad van State in mee. Het college heeft niet gekeken of minder strenge maatregelen ook ingezet hadden kunnen worden. Zoals bijvoorbeeld een quotum, dat het aantal verhuurde woningen tot een bepaald maximum zou beperken. Het besluit uit 2020 is daarmee vernietigd; de gemeente moet ook de proceskosten betalen.

Inmiddels is er landelijk een nieuwe wet van kracht, de Wet toeristische verhuur. De Raad van State heeft geen uitspraak gedaan over de vraag of een gebiedsverbod in strijd is met deze wet. Omdat deze nieuwe wet is ingevoerd nadat het gebiedsverbod al van kracht was, heeft de Raad van State dit niet in overweging genomen.

'Machopolitiek'

Maarten Bruinsma van de VAG is blij met de uitspraak. "Eerder bleek al dat in die wijken in totaal maar zo'n 40 vergunningen waren verleend. De rechters kregen zo een goed beeld dat deze maatregel dus veel te ver ging." Bruinsma zegt dat hij dat eerder ook heeft gezegd tegen de gemeente. "Maar daar heerste destijds een soort machopolitiek, waarbij diverse mensen elkaar wilde overtoepen met harde maatregelen." Hij roept de gemeente op eens een 'nuchtere blik' op de cijfers te werpen.

In een eerste reactie is wethouder Zita Pels van Volkshuisvesting terughoudend. "De gemeente gaat de uitspraak bestuderen en bekijken wat dit betekent voor het beleid tegen illegale verhuur en woonfraude."

interview met Maarten Bruinsma, voorzitter Amsterdam Gastvrij

Raad van State zet streep door wijkverbod toeristenverhuur: "Dit was machopolitiek" - AT5

Parool: ook Raad van State veegt Amsterdams verbod vakantieverhuur in bepaalde wijken van tafel

De gemeente had in 2020 geen verbod op vakantieverhuur mogen invoeren in bepaalde wijken in de binnenstad. Daarmee geeft de Raad van State het Amsterdamse college, dat in hoger beroep was gegaan na een eerdere uitspraak, een gevoelige tik op de vingers.

Tim Wagemakers en David Hielkema 31 mei 2023, 11:00

Het was een uitspraak waar reikhalzend naar werd uitgekeken. Nadat de gemeente eerst door de rechter was teruggefloten over haar wens om in bepaalde stadswijken vakantieverhuur te verbieden, veegt de Raad van State na hoger beroep het in 2020 kortstondig ingevoerde verbod wederom van tafel.

De hoogste rechter spreekt van een onevenredige maatregel. ‘Het college had eerst moeten onderzoeken of minder vergaande maatregelen genomen konden worden om het beoogde doel te bereiken. Niet is gebleken dat het college dit heeft gedaan.’

Amsterdam Gastvrij

In 2020 wilde toenmalig wethouder Laurens Ivens een verbod invoeren op vakantieverhuur in het Wallengebied en het zuidelijk deel van de grachtengordel. Het idee was daarmee overlast van toeristen tegen te gaan en de leefbaarheid van de binnenstad te vergroten.

Maar zijn maatregel in 2020 om dit in te voeren in het Wallengebied en het zuidelijk deel van de grachtengordel kon op forse kritiek rekenen van belangenvereniging Amsterdam Gastvrij, die een rechtszaak aanspande en won. De maatregel van de gemeente was namelijk gebaseerd op de Huisvestingswet, maar volgens de rechter bood die wet de mogelijkheid van een verbod helemaal niet.

Kleine opening

De gemeente ging in hoger beroep en krijgt opnieuw kritiek op de maatregel, al biedt de Raad van State wel een kleine opening door te stellen dat de Huisvestingswet wel degelijk ruimte biedt voor een verbod. ‘Dat mag alleen als daarvoor goede redenen zijn, die verband houden met het doel en de strekking van de Huisvestingswet. Daarom had het college van b. en w. eerst moeten onderzoeken of minder vergaande maatregelen genomen konden worden om het beoogde doel te bereiken.’

Daarmee wordt gedoeld op bijvoorbeeld het instellen van een maximum aan het aantal vergunningen in een gebied of het verbieden via een bestemmingsplan. Mocht de gemeente in de toekomst opnieuw een verbod willen instellen dan moet eerst worden aangetoond dat alle andere minder vergaande maatregelen eerst zijn geprobeerd.

Strenge regels

Vakantieverhuur via bijvoorbeeld Airbnb is in Amsterdam aan strenge regels gebonden. Zo mogen kamers of appartementen alleen verhuurd worden met een vergunning en is er een maximum van dertig dagen. Er worden flinke boetes uitgedeeld bij overtreding van de regels: verhuren zonder vergunning levert bijvoorbeeld een boete op van 8700 euro.

De gemeente laat weten de uitspraak te gaan bestuderen en te gaan bekijken wat dit betekent voor het beleid tegen illegale verhuur en woonfraude.

“Het is nauwelijks te begrijpen waarom de gemeente in hoger beroep gegaan is”, zegt Maarten Bruinsma van Amsterdam Gastvrij, in een eerste reactie. “Dit was een onnodig en kostbaar experiment, dat de geloofwaardigheid van de gemeente geen goed heeft gedaan.”

Dutch News (.nl): Traditionele bed & breakfasts verstrikt in maatregelen tegen toeristenoverlast

19 januari 2023 - Door Senay Boztas

Eigenaren van traditionele bed & breakfasts vinden dat ze onterecht het doelwit zijn van de Amsterdamse maatregelen tegen beschuldigingen van toeristenoverlast – er is naar eigen zeggen weinig bewijs dat ze dat wel zijn. Voorzitter Maarten Bruinsma zei tijdens een jaarlijkse algemene ledenvergadering van de Amsterdamse vereniging voor amateur bed & breakfast houders Amsterdam Gastvrij dat het onwaarschijnlijk is dat mensen hinderlijke gasten in hun gezinswoningen verwelkomen. "De drukte die voor 90% wordt veroorzaakt door hotels, wordt op ons bordje gelegd", zei hij. De rode lijn in alle regels is dat ze niet veel kosten voor de gemeente. Het kost veel geld om een hotel uit te kopen terwijl ze ons gewoon kunnen vertellen: "Dat kan niet meer." B&B-verhuur) vertegenwoordigt een klein deel van de toeristische overnachtingen. Een rapport uit 2019 in opdracht van Airbnb en uitgevoerd door SEO Amsterdam Economics, beweerde dat 'vakantieverhuur' tot 7% van de toeristische overnachtingen vertegenwoordigde.

'Blijf weg'

In november kondigde stadseconoom Sofyan Mbarki echter een reeks maatregelen aan om de toeristenoverlast te verminderen, waaronder een 'blijf weg'-campagne en 'aanscherpende' regelgeving rond vakantieverhuur, terwijl hij hotels vroeg om om te bouwen tot woningen. Het Nederlandse statistiekbureau het CBS meldde dat het overnachtingstoerisme, inclusief hotelovernachtingen, vorig jaar terugkeerde naar het hoge niveau van bijna 2019. Ondertussen zei Geerte Udo, directeur van citymarketingorganisatie Amsterdam & Partners, dat ‘Airbnb’vakantiewoningen 'schadelijk' zijn voor Amsterdam. Maar traditionele bed & breakfast-eigenaren – die een beperkt aantal licenties hebben en het hele jaar door kunnen opereren als de eigenaar aanwezig is – zijn bezorgd dat hun bedrijven onterecht zullen lijden onder hardhandig optreden op het gebied van huisvesting en toerisme. "Er is een ladder van escalatie en we staan aan de top, met meer verboden gebieden en meer bed & breakfast-quota's", zei Bruinsma.

Waterbed Stephen Hodes, een toerisme-expert en campagnevoerder tegen overlast, zei dat de stadsregels niet hebben gewerkt zoals bedoeld. ‘Veel regels hebben een waterbedeffect gehad – je stopt hotels, en het effect is meer hotels in Hoofddorp, Haarlemmermeer en Zaandam. Iedereen wordt naar de stadsgrenzen gestuurd, en al het geld gaat naar de andere gemeenten, maar de overlast komt naar Amsterdam. Je blijft niet in Amstelveen en Hoofddorp!' Ook plannen om toeristen naar minder gebaande paden te verspreiden, waren volgens hem gedoemd te mislukken. ‘De gemeente heeft geen idee hoe toeristen denken: ze denken dat hun gedrag rationeel is, maar ze zijn als vee. Maximaal 10% begeeft zich buiten de platgetreden paden. De gemeente jaagt op klein beleid, maar de oorzaak is Schiphol!' Hij voegde eraan toe dat er geen bewijs is dat de traditionele bed & breakfasts een oorzaak waren voor hinderlijke gasten. "Je hebt controle over wat er in je huis gebeurt en je gasten zijn niet de lastige gasten, maar ze (de gemeente) komen keihard achter je aan", zei hij. Hoe ziet een kwaliteitstoerist eruit? Eigenaars van bed & breakfasts wezen er tijdens het evenement op dat hun gasten hen vragen om 'lokale juweeltjes' aan te bevelen, zodat ze mensen kunnen wegleiden van de gebruikelijke toeristische attracties, terwijl ze hun prijzen aanpassen om probleembezoekers te vermijden. Amsterdam Gastvrij komt ook op voor mensen die hun huis maximaal 30 nachten verhuren terwijl ze weg zijn, en heeft de kwestie van boetes voor kleine administratieve fouten bij vakantieverhuur aan de orde gesteld. Op advies van de Amsterdamse ombudsman heeft de stad een nieuw beleid dat de eerste boetes beperkt tot € 3.000, maar de limiet is niet van toepassing op alle straffen en vanaf februari worden kostbare rechtszaken verwacht. Nieuws heeft de gemeente Amsterdam om een reactie op de zorgen gevraagd.

Gemeente: Suggestieve nota toeristenovernachtingen

In deze nota worden voorstellen gedaan voor capaciteitssturing in bestaande hotels en nog te ontwikkelen hotels. Er wordt ook ingegaan op hotelovernachtingen in de MRA. Vervolgens wordt ingegaan op het verder aanscherpen van beleid voor verhuur van woningen aan toeristen. Aanvullend worden voorstellen gedaan voor de hoogte van de toeristenbelasting. Er wordt vervolgens ingegaan op in hoeverre deze belasting een sturingsinstrument kan zijn zoals bedoeld in de Verordening op toerisme in balans Amsterdam. Ook is in deze nota een maatregel opgenomen voor de vermakelijkheidsretributie. lees hier de hele nota waaronder hoofdstuk 3 Toeristisch verhuur van woningen.

B&B's and sustainable urban tourism, Presentatie Maarten Bruinsma op Reinvent Tourism Webinar

Maarten Bruinsma, voorzitter Amsterdam Gastvrij, presenteerde tijdens het Reinvent Tourism Webinar op 15 juni 2022 cijfers en feiten over B&B in het algemeen en in Amsterdam in het bijzonder

Parool Opinie: ‘Particuliere, toeristische verhuur lost eerder overlast op dan dat het die veroorzaakt’

Op het bordje van de nieuwe gemeenteraad ligt ook de opdracht voor goed toerismebeleid. De feiten worden echter niet gebruikt en dat leidt tot schadelijke oplossingen. De gemeenteraad legt een link tussen overtoerisme, woningnood en particuliere, toeristische verhuur in een bed and breakfast (de bewoner is thuis terwijl er gasten verblijven) of vakantieverhuur (de bewoner is zelf op vakantie en gasten maken gebruik van de woning). Een link die met geen enkel feit onderbouwd wordt. Sterker nog, particuliere, toeristische verhuur lost eerder overlast op dan dat het die veroorzaakt! Immers, gasten die in direct contact met een Amsterdammer de stad ontdekken, zullen zich er veel meer van bewust zijn dat ze inderdaad precies dát zijn: gasten! In tegenstelling tot de meeste massatoeristen.

“Geen vakantieverhuur meer in de binnenstad en een beperkt aantal B&B-vergunningen zou de overlast sterk terugdringen.” Een feitelijk onjuiste aanname. In de binnenstad slaapt minder dan 2 procent van de toeristen bij particulieren. Men kan niet met droge ogen volhouden dat dát dus die ‘hordes toeristen’ zijn. En wat te denken van spreiding? Hotels zijn voornamelijk in het centrum, particuliere verhuur vindt voor 70 procent buiten het centrum plaats.

Nog zo een: “De vastgoedmarkt wordt wreed verstoord door de toeristische verhuur.” In slechts 0,4 procent van alle Amsterdamse woningen kun je slapen in een B&B, dát veroorzaakt dus niet de prijsopdrijving die nu plaatsvindt. Ander fabel: een B&B had ook een woning kunnen zijn. Maar zo zit het niet. B&B-hosts scheppen er plezier in bezoekers aan de stad zich gast te laten voelen, hen wegwijs te maken in Amsterdam, de do’s and don’ts uit te leggen. Zo iemand geeft die gastvrijheid niet op om jarenlang huurders in huis te nemen. B&B’s verbieden levert dus geen woningen op, net zomin als de legale vakantieverhuur van 30 nachten per jaar verbieden.

Wat wél gebeurt als de gemeente ook in de volgende periode blijft volharden in draconische maatregelen tegen bewoners die vooral een vriendelijke stad willen laten zien, is dat die bewoners, die de stijgende woonlasten nu nog net kunnen betalen door de inkomsten die ze uit toeristische verhuur halen, Amsterdam zullen verlaten. Daar komt geen leraar of politieman voor in de plaats, maar de opkoper die het pand weer voor veel geld doorverkoopt.

Kortom, Amsterdam doet er beter aan deze ambassadeurs van de stad te omarmen als eerste lijn tegen de overlastgevende toerist. Gemeenteraad, neem deze uitgestoken hand aan.

Diederik van der Staay, Amsterdam (Kernteamlid Amsterdam Gastvrij en parttime B&B-host)

AT5: Motie van treurnis van oppositie voor Ivens: 'Wethouder neemt te weinig verantwoordelijkheid'

(Amsterdam Gastvrij treurt al jaren over het feit dat de wethouder haar leden als rookgordijn gebruikt voor falend bouw- en woonbeleid)

'Een gele kaart' van de VVD, CDA, FvD en de ChristenUnie voor wethouder Wonen, Laurens Ivens (SP) vanmiddag in de Stopera.

De oppositiepartijen, die samen geen meerderheid hebben, waren na drie uur debatteren niet tevreden met de uitleg die Ivens gaf bij de teleurstellende bouwcijfers in het middensegment. Volgens het coalitieakkoord moeten er elk jaar 1.670 woningen met een middeldure huur (een huur tot 971 euro) bijkomen, maar tot nu toe zijn er dit jaar maar 78 in aanbouw genomen.

'Ga er alles aan doen'

Ivens zei in het debat er alles aan te gaan doen 'om uit deze dip te komen'. Eerder kondigde hij aan daarvoor een 'doorbraakteam' te willen lanceren. Volgens de wethouder spelen er meerdere zaken mee bij de tegenvallende productie, zo zou de inkt van de overeenkomst die hij met bouwers en beleggers eerder dit jaar sloot nog maar net zijn opgedroogd.

Juist het zoeken van de schuld buiten zijn eigen invloedssfeer irriteerde de oppositiepartijen. 'Jarenlang worden de doelstellingen niet gehaald en dan nu weer zo'n dieptepunt', foeterde CDA'er Diederik Boomsma.

Hij en de andere oppositiepartijen willen dat de wethouder de beloofde 1.670 woningen duidelijk als doelstelling onderschrijft en dat er een mediator komt om de plooien glad te strijken tussen de gemeente en marktpartijen die de huizen moeten gaan bouwen. In beide gevallen wilde de wethouder er niet aan.

'Motie een dieptepunt'

GroenLinks-raadslid Nienke van Renssen vond de ingediende motie van treurnis 'niet kunnen' en 'een dieptepunt'. Boomsma: 'Het is inderdaad treurig, maar een passend signaal na dit debat.'

De motie zal dus naar alle waarschijnlijkheid niet worden aangenomen, en ondanks de gele kaart houden de oppositiepartijen vooralsnog wel het vertrouwen in de wethouder. Het laatste woord was aan Ivens zelf: 'We treuren allemaal, of u dat nou in een motie wil vastleggen of niet, dat is aan u.'