AT5: Burgemeester Halsema: "Ook Amsterdam vertrouwt burgers onvoldoende"

Ook de Amsterdamse bestuurscultuur gaat te veel uit van wantrouwen tegen haar eigen burgers. Dat zegt burgemeester Femke Halsema in Het Gesprek met de Burgemeester op AT5. "We jagen ook als Amsterdamse overheid te vaak burgers weg, in plaats van dat we ze naar ons toe halen."

Ook persoonlijk vertrouwt Halsema de overheid minder dan voorheen. "Ik denk dat ik net als alle inwoners van ons land een klap heb gehad van de toeslagenaffaire. Ik kan niet zeggen dat ik volledig verbaasd was, omdat het de uitkomst is van een proces van een overheid die steeds wantrouwiger is jegens haar eigen inwoners en steeds scherper is geworden tegen kleine vormen van fraude en het niet erg heeft gevonden dat mensen van goede wil lijden onder mensen van kwade wil."

Onmacht en onwil

Volgens de burgemeester is dit een proces van meer dan 20 jaar geweest. "Eigenlijk vond men dat niemand mocht frauderen en alles gecontroleerd moest worden, ook mensen van goede wil. Je had dus een overheid die ervan uit ging dat iedere burger potentieel kwaadwillend is. Dat leidt tot zoiets als de toeslagenaffaire en dat moet behoorlijk zwaar gecorrigeerd worden."

Halsema stelt dat het een combinatie van onmacht en onwil is bij de overheid. "De bestuurlijke cultuur moet ook veranderd worden. Bestuurders moeten voor hun ambtenaren staan met een rechte rug en zelf verantwoordelijkheid nemen voor alles wat misgaat. Dat is de afgelopen jaren ook niet altijd even stevig gebeurd en daar zit ook enige onwil, omdat je ook ziet dat bestuurders en politici bang zijn om verantwoording af te leggen."

"Vaak wordt verondersteld dat inwoners ongelijk hebben en dat wij het moeten winnen. Dat is geen goede uitgangspositie. Dat moeten we veranderen"

FEMKE HALSEMA, BURGEMEESTER VAN AMSTERDAM

Ook de gemeente Amsterdam heeft nog een weg te gaan. "Ja, Amsterdam vertrouwt haar eigen burgers ook onvoldoende", aldus Halsema. "Dat willen we ook corrigeren. Het Amsterdamse apparaat, de gemeente, is ook deel geworden van een bestuurscultuur die gestoeld is op wantrouwen. Dat zie je bijvoorbeeld in de mate waarin wij procederen tegen onze eigen inwoners of hoe we soms omgaan met de klachten van inwoners. Vaak wordt verondersteld dat inwoners ongelijk hebben en dat wij het moeten winnen. Dat is geen goede uitgangspositie. Dat moeten we veranderen. We jagen ook als Amsterdamse overheid te vaak burgers weg, in plaats van dat we ze naar ons toe halen."

Het besef groeit wel volgens Halsema bij de ambtenaren en bestuurders, maar er moet nog wel veel gebeuren. Zo zouden ambtenaren minder moeten procederen, en meer 'naar buiten' moeten gaan om het gesprek aan te gaan met burgers om zo conflicten op te lossen. Bestuurders moeten deze werkwijze steunen, zo stelt Halsema, ook als zulke gesprekken niet altijd leiden tot een oplossing.

Evenementen

Uit onderzoek van AT5 bleek dat de gemeente zelf de eigen regels niet naleeft rondom evenementenvergunningen. Bij beeldbepalende festivals worden regelmatig de deadlines niet gehaald: vergunningen worden net voor een festival afgegeven en soms zelfs pas ná afloop gepubliceerd. Burgers kunnen daardoor geen bezwaar maken.

Halsema: "De verhoudingen zijn ongelijk. De overheid heeft een machtigere positie dan haar burgers. Wat betreft de evenementenvergunningen moet de overheid echt kritischer naar zichzelf gaan kijken. Ik ben ook bezig met het reconstrueren hoe en waar het fout gaat, maar het gebeurt te vaak. Burgers moeten bijtijds in staat zijn om protest aan te tekenen tegen een evenement wat in hun buurt gaat plaatsvinden."

In de brief die de burgemeester schreef over het vertrouwen in de overheid haalde ze de woorden aan van oud-president van Amerika Abraham Lincoln. ‘Het is beter om te vertrouwen en soms teleurgesteld te worden dan te wantrouwen en je de hele tijd ongelukkig te voelen’

Jarenlang proces

"Ik vind dat je als overheid, als bestuurder, dienstbaar hebt te zijn. Jij hebt je burgers te vertrouwen. Wantrouwen kan geen basis zijn van de omgang. Natuurlijk zul je als overheid af en toe bedrogen worden en zal er gefraudeerd worden, dan moet je optreden. Maar je moet niet elke bijstandsgerechtigde, of iemand die recht heeft op een toeslag behandelen als iemand die in potentie fraudeert. Dan behandel je je eigen inwoners slecht. Dus liever een keer bedrogen uitkomen, dan ook de mensen die van goede wil zijn slecht behandelen", zegt Halsema over de uitspraak van Lincoln.

Ze besluit: "Er is een weg te gaan: dit gaat nog jaren duren voordat wij als gemeente een voorbeeld kunnen zijn in hoe de overheid kan omgaan met haar eigen burgers. We doen het nu nog te vaak niet goed."

Verder gaat burgemeester Femke Halsema tijdens Het Gesprek in op de WK-rellen op het Mercatorplein. Kijk hier de hele uitzending

Parool: Het gemak waarmee iemand tot woonfraudeur wordt verklaard is ongelofelijk

Bij de aanpak van ‘woonfraudeurs’ blijkt weer eens het ongelofelijke wantrouwen dat de overheid koestert tegenover haar eigen burgers, ziet Jantien de Laaf, jurist voor Woonbootvereniging Amsterdam.

Auteur: Jantien de Laaf

Het Parool besteedde eerder deze maand aandacht aan de pervers hoge boetes die de gemeente Amsterdam oplegt aan zogenaamde ‘woonfraudeurs’ en de gevolgen die dat weer heeft voor deze mensen.

Ik ben jurist voor Woonbootvereniging Amsterdam en krijg regelmatig te maken met mensen die zo’n boete opgelegd dreigen te krijgen of al hebben gekregen. Inmiddels is er een groep gedupeerden opgezet, die met hulp van de vereniging Amsterdam Gastvrij en de Woonbootvereniging probeert dit probleem aangekaart te krijgen bij de Amsterdamse politiek. Ook de Amsterdamse ombudsman lijkt bezorgd over het gebrek aan redelijkheid, proportionaliteit en subsidiariteit in het sanctiebeleid.

De hoogte van de boetes, soms bijna 9000 euro en vorig jaar nog zo’n 22.000 euro, is in al de gevallen die ik ken niet in proportie tot de gemaakte ‘overtreding’. Ter vergelijking: als je een rood licht negeert en bewust het risico neemt iemand dood te rijden, krijg je een boete van 250 euro plus 9 euro administratiekosten van het CJIB.

Warrige regelgeving

Zonder uitzondering zijn deze verhuurders mensen die financiële tekorten hebben opgelopen door de coronacrisis of gewone Amsterdammers met een klein inkomen, die de torenhoge woon- en andere kosten in deze steeds duurder wordende stad proberen op te vangen door hun woning tijdens een vakantie te verhuren.

Niemand die tot deze groep behoort heeft enig voordeel gehad van de ‘overtreding’. Het zijn meestal mensen die door de warrige regelgeving en de door de rechter teruggefloten fouten van de gemeente niet meer goed wisten wat er exact van hen werd verwacht of oprecht meenden dat ze zich aan alle regels hielden. In een enkel geval vergat iemand, soms door verschoonbare omstandigheden, een verhuur te melden. Dat ‘vergrijp’ kan niet worden hersteld, omdat je na afloop geen melding meer kan doen.

Woonboten vielen, door een fout van de gemeente, tot begin 2021 niet onder de huisvestingsverordening. Eigenaren hoefden dus niet te voldoen aan die regels. Hoewel de gemeente al op de hoogte was van de fout, kreeg een bootbewoner toch een boete opgelegd omdat was vergeten een verhuurmoment te melden. Aan de verhuurgeschiedenis was te zien dat deze persoon zich altijd aan de regels had gehouden. De kosten voor juridische bijstand die de ‘overtreder’ moest maken om de boete van 11.600 euro te ontlopen, weigert de gemeente al een jaar lang te vergoeden.

Symboolpolitiek

Al deze mensen doen niet aan woningonttrekking door die dertig dagen verhuur. Noch dragen zij bij aan de schaarsheid van betaalbare woningen. Dat zijn de investeerders die door laksheid van de gemeente hele huizenblokken hebben kunnen opkopen, om die vervolgens voor vakantieverhuur te gebruiken of in de vrije sector te kunnen verhuren. De gemeente maakt echter dankbaar gebruik van die beeldvorming ter staving van de symboolpolitiek die zij voert tegen de woningnood.

Op donderdag 12 mei heb ik naar de eindeloos durende debatten geluisterd over het verschrikkelijke toeslagenschandaal, de kinderen die daardoor uit huis zijn geplaatst en de levens die zijn vernietigd. Ik herken in het hierboven omschreven handelen van de gemeente Amsterdam dezelfde redeneertrant, de genadeloze benadering van verhuurders door het openbaar bestuur, de onredelijke normen die aan burgers worden gesteld, de disproportionele straffen en het gemak waarmee iemand tot fraudeur wordt verklaard.

Disproportionele straf

Ik voel het ongelofelijke wantrouwen dat de overheid koestert jegens haar eigen burgers. De rechterlijke macht, die ondanks de excuses die door de afdeling bestuursrecht van de Raad van State inzake de toeslagenaffaire werden gemaakt, stelt kennelijk weer geen vragen bij deze zelfde gang van zaken.

De verbazing en schok die bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen door de politiek en de media werden geuit omtrent de lage opkomst van kiezers, kun je bijna verbazingwekkend noemen. Immers, een overheid die structureel haar eigen burgers wantrouwt, hen niet hoort en disproportioneel straft – en de gevolgen daarvan niet onder ogen wil zien en al helemaal niet wil oplossen – kan toch moeilijk verbaasd zijn als die zelfde burger het uiteindelijk laat afweten.

Brief aan Zita Pels en de raad: De verborgen verhalen achter de handhaving toeristische verhuur

Donderdag 9 juni bespreekt de gemeenteraad het jaarlijks verslag over de handhaving op woonfraude in Amsterdam, door deze krant gepresenteerd als een verslag van een succesvolle “strijd tegen verhuurplatforms”. Het verslag staat bomvol met cijfers. Belangrijke feiten en persoonlijke drama’s blijven echter verborgen. 

Zo valt te lezen dat er 403 meldingen van (overlast van) toeristische verhuur waren, een afname van meer dan 50% procent, die verklaard wordt door de afname van toerisme tijdens corona. Dat het aantal meldingen al sinds 2017 afneemt blijft onvermeld. Evenmin wordt duidelijk bij hoeveel van de meldingen er werkelijk sprake was van een misstand en in welke mate deze cijfers vertekend worden door enkelingen die zelfverklaard tientallen meldingen per jaar doen. 

Er zijn in totaal 72 bestuurlijke boetes voor vakantieverhuur opgelegd, maar onvermeld blijft dat het overgrote deel hiervan eenvoudige administratieve vergissingen van particulieren betreft. Zij behoren tot de onvermijdelijke paar procent die niet van de laatste regels op de hoogte is in een gemeente die haar huisvestingsverordening elk half jaar verandert.  

Dit zijn Amsterdammers als Maura, een alleenstaande moeder die de verhuuropbrengsten gebruikt om haar zoon op vakantie te nemen. Of Noriko, een yogalerares die haar inkomsten tijdens de coronacrisis zag verdampen. Ze hebben gemeen dat ze aan hun administratieve fout geen enkel voordeel gehad hebben. Ze hebben aantoonbaar het toegestane aantal nachten van 30 per jaar niet overschreden. Ten einde raad benaderen ze onze vereniging, omdat ze voor deze onbedoelde administratieve omissies boetes krijgen van 8700 of 11600 euro. Bedragen die ze vaak onmogelijk kunnen betalen en die bedoeld waren voor illegale hotels die gelukkig nauwelijks meer bestaan. Hun persoonlijke verhalen blijven voor de politici verborgen en ze hebben geen enkel vertrouwen meer in het gemeentelijk bestuur. 

Het college bericht voorts dat er nog een kleine 9 miljoen euro aan niet geïncasseerde boetes open staat, maar laat onvermeld dat een flink deel van die boetes volgens de rechter nooit opgelegd had mogen worden. Dat de gemeente volhardt in het incasseren van onterecht opgelegde boetes, omdat een benadeelde zijn of haar gang naar de rechter nu eenmaal niet heeft kunnen of willen maken, vinden wij bijzonder onrechtvaardig. 

De gemeenteraad heeft vorig jaar unaniem aan de wethouder gevraagd om de verhuurders beter te informeren over de verplichtingen en de boetes. Die informatievoorziening, in de vorm van een “actuele website” en “verschillende mediakanalen”, is helaas niet wezenlijk verbeterd en voorkomt onbedoelde overtredingen nog steeds niet. Desondanks wordt deze motie als afgehandeld beschouwd. 

In het landelijk regeerakkoord staat dat het niet zo mag zijn “dat mensen die onbedoeld een fout maken, direct als fraudeur worden bestempeld”. De gemeente Amsterdam heeft hier vooralsnog geen boodschap aan en weigert de menselijke maat te betrachten, waarvoor ze al herhaaldelijk door de hoogste rechter op de vingers is getikt. 

Uit interne e-mails over de totstandkoming van het huidige boetebeleid, via een recent WOB verzoek beschikbaar gekomen, blijkt dat beleidsmedewerkers al vóór de tik op de vingers van de Raad van State wisten dat nuancering in het boetebeleid nodig was. Voormalig wethouder Ivens hield echter vast aan maximumbedragen en weigerde een duidelijk onderscheid te maken tussen administratieve fouten van particulieren en bedrijfsmatige fraude, terwijl hier door de eigen juristen wel herhaaldelijk op aangedrongen werd. Het zal voor de benadeelden opnieuw betekenen dat ze hun recht op een evenredige behandeling pas weer kunnen halen na slopende en kostbare juridische procedures tot aan de Raad van State. 

Burgemeester Halsema pleitte vorig jaar in haar Abel Herzberglezing voor de menselijke maat en voor het “recht je te vergissen” naar Frans voorbeeld, waarbij mensen de mogelijkheid moeten hebben fouten te herstellen, als er sprake is van goeder trouw. Diverse raadsleden hebben aangegeven de lessen van de toeslagenaffaire ter harte te zullen nemen. De lakmoesproef voor al deze nobele intenties zal een rechtvaardige behandeling van deze gedupeerden en hun voorgangers zijn. 

We vragen u daarom om zo spoedig mogelijk met een herziening van het boetebeleid te komen, waarbij eerste administratieve overtredingen met een evenredige sanctie bestraft worden naar Utrechts voorbeeld. Ook vragen we om de lopende procedures, tot het moment dat het boetebeleid herzien is, te bevriezen, zodat ook de huidige gedupeerden kunnen rekenen op matiging (lex mitior beginsel). Ten slotte vragen we de onterecht opgelegde definitieve meldplichtboetes te herzien voor gedupeerden die kunnen aantonen (bv door het overhandigen van kalenderdata of bankafschriften) dat zij binnen het nachtencriterium gebleven zijn. 

Wij gaan hierover graag met u in overleg, waarbij voor ons vaststaat dat echte fraudeurs en "illegale hoteliers" niet op clementie hoeven te rekenen. 

Maarten Bruinsma

Voorzitter Amsterdam Gastvrij

Opinie: Mogen Amsterdammers vluchtelingen opvangen in hun eigen huis zonder het reële risico op een enorme boete?

Volgens de huisvestingsverordening van de gemeente Amsterdam (HVV) kan een woning niet voor minder dan 6 maanden worden bewoond zonder dat de eigenaar over een short stay vergunning beschikt. Die worden niet meer afgegeven. Ook dienen de zo opgevangen vluchtelingen tot één huishouden te behoren. Woningbouwcorporaties en vastgoedbedrijven kunnen dus geen vluchtelingen tijdelijk opvangen.

Volgens de HVV kan men in de eigen woning, zonder vergunning, slechts 1 (ander) eenpersoonshuishouden onderbrengen. Gewone bewoners kunnen dus vaak geen vluchtelingen opvangen, zeker niet wanneer er al een student inwoont.

B&B hosts hebben een vergunning op grond van de HVV om een huishouden tijdelijk te ontvangen, maar de groep mag maximaal uit vier personen bestaan, inclusief babies. De gastvrouw/-heer die dat doet zal de reguliere gasten moeten afzeggen, want naast reguliere gasten mag niet tegelijk ook een ander huishouden worden gehuisvest. De gastvrouw/-heer moet vervolgens iedere nacht thuis zijn om de regels na te leven. Strikt genomen mag een B&B houder geen privé logé in huis hebben terwijl er 4 gasten in de B&B kamers zijn. Bij overtreding van de regels dreigt, naast de dan al genomen inkomstenderving, een boete van € 21.750 en verlies van de vergunning.

Iemand met een vergunning voor vakantieverhuur kan maximaal 30 dagen maximaal 4 vluchtelingen opvangen, indien die niet tijdig zijn aangemeld, krijgt de vergunninghouder een boete van ruim € 8.700 en verliest de vergunninghouder waarschijnlijk de vergunning. Je kan niet achteraf melden en als gasten niet opdagen kan een vergunninghouder de melding niet corrigeren.

Al die regels zijn in de afgelopen paar jaar steeds strenger gemaakt en zijn die regels in normale tijden al idioot, de absurditeit ervan is wel heel erg wrang wanneer er een dringende noodzaak tot opvang is. Het lost de woningnood niet op en het biedt geen soelaas bij de behoefte aan noodopvang. Het zou fijn zijn wanneer de mensen die kunnen opvangen, dat ook mogen. Voor korte of lange termijn, in een zelfstandige woning, in een huurwoning en naast eventuele andere gasten.

Gemeente Amsterdam sta de Amsterdammers toe gastvrij te zijn en maak het mogelijk om maximaal onderdak te bieden aan vluchtelingen. Dat moeten we niet voor de rechter hoeven te bevechten, dat moet direct worden toegezegd en geregeld.

R. Sauer, Amsterdam

Intussen hebben we antwoord op bovenstaande vraag. Bekijk hier de correspondentie van Amsterdam Gastvrij met de gemeente onder het kopje EN VERDER

Parool Opinie: ‘Particuliere, toeristische verhuur lost eerder overlast op dan dat het die veroorzaakt’

Op het bordje van de nieuwe gemeenteraad ligt ook de opdracht voor goed toerismebeleid. De feiten worden echter niet gebruikt en dat leidt tot schadelijke oplossingen. De gemeenteraad legt een link tussen overtoerisme, woningnood en particuliere, toeristische verhuur in een bed and breakfast (de bewoner is thuis terwijl er gasten verblijven) of vakantieverhuur (de bewoner is zelf op vakantie en gasten maken gebruik van de woning). Een link die met geen enkel feit onderbouwd wordt. Sterker nog, particuliere, toeristische verhuur lost eerder overlast op dan dat het die veroorzaakt! Immers, gasten die in direct contact met een Amsterdammer de stad ontdekken, zullen zich er veel meer van bewust zijn dat ze inderdaad precies dát zijn: gasten! In tegenstelling tot de meeste massatoeristen.

“Geen vakantieverhuur meer in de binnenstad en een beperkt aantal B&B-vergunningen zou de overlast sterk terugdringen.” Een feitelijk onjuiste aanname. In de binnenstad slaapt minder dan 2 procent van de toeristen bij particulieren. Men kan niet met droge ogen volhouden dat dát dus die ‘hordes toeristen’ zijn. En wat te denken van spreiding? Hotels zijn voornamelijk in het centrum, particuliere verhuur vindt voor 70 procent buiten het centrum plaats.

Nog zo een: “De vastgoedmarkt wordt wreed verstoord door de toeristische verhuur.” In slechts 0,4 procent van alle Amsterdamse woningen kun je slapen in een B&B, dát veroorzaakt dus niet de prijsopdrijving die nu plaatsvindt. Ander fabel: een B&B had ook een woning kunnen zijn. Maar zo zit het niet. B&B-hosts scheppen er plezier in bezoekers aan de stad zich gast te laten voelen, hen wegwijs te maken in Amsterdam, de do’s and don’ts uit te leggen. Zo iemand geeft die gastvrijheid niet op om jarenlang huurders in huis te nemen. B&B’s verbieden levert dus geen woningen op, net zomin als de legale vakantieverhuur van 30 nachten per jaar verbieden.

Wat wél gebeurt als de gemeente ook in de volgende periode blijft volharden in draconische maatregelen tegen bewoners die vooral een vriendelijke stad willen laten zien, is dat die bewoners, die de stijgende woonlasten nu nog net kunnen betalen door de inkomsten die ze uit toeristische verhuur halen, Amsterdam zullen verlaten. Daar komt geen leraar of politieman voor in de plaats, maar de opkoper die het pand weer voor veel geld doorverkoopt.

Kortom, Amsterdam doet er beter aan deze ambassadeurs van de stad te omarmen als eerste lijn tegen de overlastgevende toerist. Gemeenteraad, neem deze uitgestoken hand aan.

Diederik van der Staay, Amsterdam (Kernteamlid Amsterdam Gastvrij en parttime B&B-host)

Opinie: reactie op uitspraken van wethouder Ivens.

Op 4 augusuts 2020, gaf de Volkskrant ruim podium aan onze wethouder wonen. Na een omstreden stukje van Volkskrant columniste Carlijne Vos, mag Ivens nog eens een schepje boven op de gevoelens van Ivens doen. Want ‘gevoelens zijn ook feiten’ volgens onze beleidsmaker. De lamenterende kop luidde: ‘EU bemoeilijkt onze aanpak van toerisme.’

Stellingen in het Volkskrantartikel waren o.a. de volgende:

De leefbaarheid in Amsterdam staat druk door toeristen die in woonhuizen verblijven.’ Dat de leefbaarheid onder druk staat is maar een aanname en een gevoel, het wordt niet ondersteund door cijfers of feiten. Het begrip leefbaarheid is niet voor niets uit de huisvestingswet gehaald omdat het een gevoel en dus een voor discriminatie gevoelig en te manipuleren begrip is. Dat manipuleren en framen is danook de afgelopen jaren met name door onze wethouder wonen, veelvuldig en met succes gedaan. Hij staat hierin helaas niet alleen.

De afgelopen jaren is de verhuur van privéwoningen voor ­vakanties geëxplodeerd. Terwijl toeristen tien jaar geleden vrijwel uitsluitend in hotels of op campings overnachtten. De Amsterdamse hotels zijn voor meer dan de helft in handen van buitenlandse ondernemingen en het geld gaat voor 90% het land uit (onderzoek NRC) Bovendien proberen hotels hun gasten begrijpelijkerwijs zoveel mogelijk in huis te houden, dus de plaatselijke middenstand heeft er niet veel aan.

Vorig jaar stond één op de vijftien Amsterdamse huizen op een website voor vakantieverhuur, in het centrum zelfs een op de negen. Nog geen 10% van de overnachtingen in Amsterdam komt voor rekening van particuliere vakantieverhuur waarvan zo’n 4% B&B is. Dat een woning op een of meer platforms zoals Booking, Airbnb, Home Away etc. staat zegt dus niets over het aandeel dat particulier vakantieverhuur in de bezoekers economie heeft.

De gemeente Amsterdam liet de vlucht die de verhuur van woningen het afgelopen decennium heeft genomen niet onbeantwoord. Door juridisch en technologisch te pionieren is de verhuur van huizen als vakantieverblijf flink aan banden gelegd en de handhaving opgevoerd. Handhaving van illegale verhuur heeft de afgelopen jaren in verhouding helaas weinig opgeleverd. De gemeente wil niet handhaven in de sociale woningvoorraad hoewel daar heel wat illegale verhuur voor komt. Meneer Ivens verwelkomt en plein publique uitgeprocedeerde asielzoekers als krakers als zijn buren. De intimiderende en bedreigende wijze waarop de gemeente haar burgers aanpakt is ronduit stuitend. 20 tot 50.000 euro boete op verdenking van illegale verhuur, waar het merendeel van de gevallen niet inbaar blijkt te zijn omdat het helemaal geen illegale gevallen zijn.

In de drie drukste buurten in de stad is vakantieverhuur inmiddels verboden. Dit zijn absoluut de drie drukste buurten van Amsterdam niet: het zijn om te beginnen de drie rijkste buurten van Amsterdam. De door de gemeente opgegeven reden voor het verbod is dat de bewoners van het centrum al zoveel toeristische drukte te verduren hebben dat ze in ieder geval achter hun eigen voordeur wat rust gegund wordt. Het grootste gedeelte van de huizen in deze drie buurten zijn eigen woningen van ettelijke miljoenen euro’s en bedrijfspanden. De buurttevredenheid wordt door de bewoners gewaardeerd op een 8. Slechts 2,6% van de verblijfstoeristen is afkomstig van vakantieverhuur en slechts 1,3% van de drukte op straat kan worden toegeschreven aan vakantieverhuur, waar hebben we het over?

We proberen ervoor te zorgen dat buurten leefbaar blijven en huizen worden gebruikt waarvoor ze zijn bedoeld: om in te wonen. Huurhuizen en huizen in de sociale woningvoorraad zijn om in te wonen, hoewel je je kunt afvragen waarom buitenlandse hoteleigenaren geld aan toeristen mogen verdienen en de bewoners van dezelfde stad als criminelen worden weg gezet als ze tijdens hun vakantie hun huis willen verhuren aan toeristen. De stad is al duur genoeg.

Het blijft een permanent gevecht waarbij we de randen van wetten en regels opzoeken, die op dit gebied bovendien niet aan de kant van de Amsterdamse bewoners staan. Voor hetzelfde geld kun je zeggen dat de Europese wetgeving wél aan de kant van de Amsterdamse bewoners staat. Een groot deel van de Amsterdamse bewoners is eigenaar van een huis, groot of klein. En die Amsterdammers willen zelf weten of ze als ze op vakantie gaan een ander in hun woning laten wonen, al dan niet tegen betaling. En wil zelf weten of ze als de kinderen de deur uit zijn blijven wonen of naar een kleinere woning vertrekken. In de meeste gevallen is dat niet eens mogelijk omdat er te weinig huizen zijn en worden gebouwd. En als je dan wil blijven wonen in je eigen huis, wat is daar mis mee? \

De Europese wetten en regels waar wij mee te maken hebben, zijn er meer op gericht bezit te beschermen en ­bedrijven geld te laten verdienen dan buurten leefbaar te maken en bewoners zeggenschap te geven.  Hier wordt net gedaan alsof iemand die zijn eigen huis tijdelijk of gedeeltelijk verhuurt aan bezoekers van Amsterdam een groot bedrijf hebben en en passant ook nog even hun eigen buurt onleefbaar maken. Nog maar eens voor de laatste (?) keer: vakantieverhuur is in de meeste gevallen zelf een huis in het buitenland huren en een ander gezin de gelegenheid geven jouw huis te huren voor hún vakantie. Daarvan profiteert jouw restaurant om de hoek, jouw Spar etc. want de klandizie gaat gewoon door. En als je terug komt van jouw vakantie wil je graag dat je buren je nog willen zien en dat je huis niet afgebroken is in de tussentijd. Dus wat heb je gedaan voordat je weg ging? Je hebt je buren verwittigd dat je weg gaat, dat er mensen in je huis komen, dat je bereikbaar bent in geval van problemen, dat er iemand in je afwezigheid de gasten zal ontvangen en wegwijs maken. We hebben het hier niet over illegale pandjesbazen. Maar het merendeel van de mensen is netjes.

Zo geeft de neoliberale Europese dienstenrichtlijn vastgoedeigenaren volop de ruimte om geld te verdienen door handelswaar te maken van hun huis. Wat is daar in godsnaam op tegen? Moeten bewoners van deze dure stad wel de lasten dragen maar niet de lusten? En mag het grootkapitaal met de poen weg lopen?

Amsterdam zoekt de randen van deze dienstenrichtlijn op door vakantieverhuur in een aantal buurten te verbieden. Precies, en ze gaan zelfs over het randje, want ze weten verdomde goed dat als het erop aan komt Europese wetgeving deze praktijken zal verbieden. Maar met een boete onder dwangsom van 50.000, boetes waarvan met trots gewag wordt gemaakt alsof het een trofee is ipv een beschamende intimidatiepraktijk, voor huiseigenaren uit de verboden gebieden die nog steeds hun huis op een platform aan bezoekers aanbieden, schrikken ze wel burgers af. Natuurlijk niet de illegale verhuurders, want die weten overal wel weer onderuit te komen en als ze in een sociale huurwoning zitten kunnen ze ervan verzekerd zijn dat meneer Ivens niet zal komen controleren of ze wel in hun eigen woning zitten ipv in Purmerent terwijl ze hun sociale woning voor veel geld doorverhuren. En dat zijn er niet maar een paar.

Het verbod voor de drie buurten is een mooie maatregel, maar de Europese regels maken het heel moeilijk dit nu voor de hele stad te doen. De aap is uit de mouw, het gaat niet om drie ‘heeele drukke’ gebieden, nee, het gaat om het begin van het einde. Leve het Grootkapitaal! Dan moet je als stad immers kunnen aantonen dat lichtere maatregelen om de overlast tegen te gaan, zoals bijvoorbeeld het dertig-nachtencriterium en de meldplicht niet voldoende hebben gewerkt. Maar natuurlijk meneer Ivens, dat is niet meer dan redelijk, tenzij je natuurlijk vindt dat het heel redelijk is om jouw specifieke wil aan de Amsterdammers op te leggen.

Een ander voorbeeld van de wrange juridische verhoudingen is dat Airbnb al jaren geld kan verdienen aan illegale vakantieverhuur, omdat het slechts een neutraal platform zou zijn dat faciliteert en niet zelf handelt. De Europese Commissie houdt zich doof voor de bezwaren die Amsterdam met tal van andere Europese steden keer op keer uit. Er is een aanpassing van de zogenoemde e-Commercerichtlijn nodig om de ‘neutrale’ platforms – die helemaal niet neutraal zijn, want ze verdienen aan elke advertentie – verplicht te helpen illegale vakantieverhuur in woonhuizen tegen te gaan. Platforms zijn in zoverre neutraal dat ze een platform zijn voor kopers en verkopers, zoals veilinghuizen. En natuurlijk verdienen ze aan deze dienst die ze verlenen, het zijn tenslotte geen phylantropische instellingen. Het is naïf om te veronderstellen dat je een bedrijf begint zonder winstoogmerk. We zitten hier niet in de werkverschaffing, we willen graag onze broek op houden en geld verdienen om in ons levensonderhoud te voorzien. Dat geldt voor bedrijven en de rest van de goegemeente, dus ook gewone burgers. En dat mensen dat graag zelf doen en niet, of bij voorkeur niet, in grote bedrijven, valt alleen maar toe te juichen. Dat er illegale verhuur plaats vindt is heel vervelend voor al die goedwillende particulieren die door de gemeente verrast worden met een illegale boete van 50.000 euro, maar de gemeente is zelf verantwoordelijk voor de opsporing en handhaving van illegale verhuur. En zo moeilijk is dat niet, dat kan iedereen met enige moeite opsporen. Illegale boetes van 50.000 euro, net zoals de door de rechter illegaal verklaarde boetes die de gemeente heeft opgelegd aan vakantieverhuurders die vergeten waren hun gasten te melden of helemaal niet wisten dat ze dat moesten doen. Meneer Ivens vindt het heel vervelend dat hij deze praktijk van het opleggen van illegale boetes van 6000 euro verloren heeft, en vindt het heel vanzelfsprekend dat hij al die mensen die deze door de rechter als ontenrecht gegeven en geïnde boete, niet terug betaalt. Maar wie, behalve een stinkend rijke vakantieverhuurder, maar die bestaat niet, want alleen gewone Amsterdammers kunnen het centje wel gebruiken, maar wie gaat een rechtzaak aan tegen de gemeente die ‘van ons geld’ tot in het oneindige kan door procederen? En dat de gemeente dat zal doen is zojuist weer bewezen met de uitspraak van Groen Links stadsdeelbestuurder Ilse Griek die, nadat de viswinkel in de Leidse straat na twee jaar procederen tot aan de Raad van State gewonnen heeft bij de rechter liet weten: „Helaas vindt de RvS dat het stadsdeel iets te ver is gegaan in onze eis aan de Seafood Shop. We gaan de uitspraak nu goed bestuderen en eventueel een nieuw handhavingsbesluit nemen.”

Dat de huidige wetten en regels erop gericht zijn bedrijven geld te laten verdienen en vastgoedeigenaren vrijheid te geven, is de wereld op zijn kop. Hoezo? Nóg maar een keer dan: alsof alle bedrijven, alle vastgoedeigenaren schorem zijn. Ik ben geen vastgoed eigenaar, hoewel, ik bewoon een eigen huis, en ik heb wel een eigen bedrijf, maar mag het alsjeblieft. Ik heb nooit een hand op hoeven houden en ik heb gedurende tientallen jaren een aantal gezinnen van een inkomen verzekerd.

Wetten en regels moeten erop gericht zijn de samenleving te beschermen tegen hen die voor financieel gewin de leefbaarheid en de woningvoorraad schade toebrengen. Met deze uitspraak in deze contekst wordt voor de zoveelste keer iedere Amsterdammer die tijdens zijn vakantie zijn huis aan een toerist verhuurt als crimineel weg gezet en dat is op zichzelf crimineel. De woningvoorraad is de verantwoordelijkheid van deze wethouder die het toerisme heeft geframed tot een vies gegeven om eigen falend woon- en bouwbeleid te maskeren. Leefbaarheid is een relatief begrip waar heel gemakklijk mee gemanipuleerd kan worden. Uit alle onderzoeken blijkt dat de tevredenheid van de Amsterdamse bevolking met de eigen buurt alleen maar vooruit is gegaan op drie buurten na, waarvan er zelfs 2 buiten de ring liggen.

Zeggenschap over hoe een buurt of stad moet worden georganiseerd, moet zoveel ­mogelijk in de handen van de mensen zelf komen te liggen. Zolang deze wethouder glashard antwoord op de vraag van een goedwillende burger die denkt gebruik te maken van de georganiseerde medezeggenschap ‘ehh, wethouder, kunt u ons even vertellen van welke cijfers en feiten we uit moeten gaan in deze discussie’:  ‘feiten zijn niet belangrijk, gevoel, dat is belangrijk, gevoel is ook een feit’ en daarmee 40 man in het niets naar hun tafels stuurt. Geen idee op welke basis er over de voorliggende vragen gediscusieerd moet/mag worden, geen idee hoe medezeggenschap er dan uit moet zien.

Laten we ons niet blindstaren op de strijd binnen het systeem, waar veel wetten en regels een barrière zijn in plaats van een hulpmiddel. Laten we dat systeem van wetten en regels en de ideeën daarachter zelf ter discussie stellen. Dán kunnen we fundamentele verandering bewerkstelligen. Als er iemand ‘de koning van regels’ kan worden genoemd is het wethouder Ivens. Hij is niet bereid zoals in Rotterdam om een prima systeem af te wachten dat binnenkort landelijk wordt ingevoerd. Een systeem dat door vermoedelijk alle platforms, maar zeker door het gewraakte/geframede Airbnb al sinds 2 jaar publiekelijk geaccepteerd wordt. Ik sta neutraal t.o.v. platforms, het ene is beter dan het andere, het ene is voor de gebruiker vriendelijker of goedkoper dan het andere, maar het is aan de gebruikers om daar een oordeel over te hebben. Het is niet zo dat het ene platform een machtspositie heeft ten opzichte van het andere, ook al wil de gemeente ons dat allemaal graag laten geloven. Eén vijand, anders gaan de mensen twijfelen aan je waarheid en dat moeten we niet hebben. En ‘de vijand’ waren de platforms die gewone mensen de gelegheid geven wat bij te verdienen, hun eigen broek op te houden.

Laurens Ivens is wethouder Wonen, bouwen en openbare ruimte in Amsterdam, namens de SP.

EdJ

Opinie: Links college biedt 'Rust achter de voordeur' van kapitale grachtenpanden.

Het Parool, vroeger een verzetskrant (…), meldt in een artikel op 25 juni dat 1500 Amsterdammers hun woning van Airbnb moeten halen omdat vakantieverhuur in hun gebied in Amsterdam per 1 juli verboden is. Gefeliciteerd Amsterdamse raad, geweldig gedaan!

En dit gaat echt helpen, toch? Want 1500 vakantieverhuurders tegen 30 dagen verhuur per jaar en zeg gemiddeld 3 personen levert een reductie van 135.000 overnachtingen op! Goed gedaan, want het moet rustiger in deze gebieden. De bewoners, waaronder de burgemeester, hebben in hun kapitale grachtenpanden veel last van de toeristendrukte voor de deur en dus hebben ze recht op rust achter de voordeur. Dus aanpakken die 1500 uitbuiters die hun huis 30 dagen per jaar kunnen verhuren, wonen is potverdorie geen verdienmodel!

Maar als je verder leest blijkt het geheel eigenlijk een pyreus overwinning te zijn, een flauwekul maatregel.
Er zijn namelijk volgens het Parool 18.414 hotelbedden in het gebied aanwezig, en in normale tijden hebben hotels een bezettingraad van 85%. Dus een simpele rekensom leert dat er in het gebied jaarlijks 85% x 365 x 18.414= 5,7 miljoen overnachtingen plaats vinden. De reductie van 135.000 overnachtingen door het verbod betekent dan een afname van wel 2,4% Een fantastische overwinning op de onleefbaarheid en het massatoerisme! Toch?

TvL