NRC: Maatregelen voor Bed and Breakfast-houders verzacht, maar de loting blijft

Anouk Boone

Talk of the Town Amsterdam Vanaf januari is er een quotum voor B&B’s. De „onzinnige” maatregelen voor B&B-houders zijn minder streng dan verwacht, maar worden toch betwist.

Het wordt loten om een felbegeerde B&B-vergunning voor honderden Amsterdamse bed and breakfasthouders. En voor sommigen betekent dit: loten om hun huis, of zelfs hun lieve stad Amsterdam. Want die rendabele verhuurpraktijk is voor een deel van de uitbaters onmisbaar voor het kunnen ophoesten van de eigen huur of hypotheek. Het veelbesproken vergunningstelsel voor B&B-houders treedt vanaf januari 2020 in werking. Dit is nodig om de „woonruimtevoorraad en de leefbaarheid in woonwijken te beschermen”, aldus de gemeente. Want de groeiende stoet rolkoffers in de richting van B&B’s is niet onopgemerkt gebleven.

Na verscherpte maatregelen voor vakantieverhuur via onder meer Airbnb, met een maximale verhuurtermijn van 30 dagen per jaar, is sprake van een „wildgroei” aan B&B’s in de stad. Zo zijn er dit jaar alleen al 527 B&B-aanvragen gedaan, een groei van 20 procent.

En dus stemde de Amsterdamse gemeenteraad unaniem voor het zogenaamde capaciteitsbeleid om het B&B-gebruik „beter controleerbaar en beheersbaar” te maken. Zo’n beheerplan is voorstelbaar, vindt Tim Klein Haneveld, voorzitter van Amsterdam Gastvrij, de belangenvereniging van Amsterdamse B&B-verhuurders. „Maar de problemen die de gemeente probeert aan te pakken, los je zo niet op.”

Overlast? ‘Symboolpolitiek’

Onder een ledenpeiling van Amsterdam Gastvrij – bereik: ruim 1.000 leden van de circa 3.000 geregistreerde B&B-houders – stelt slechts 10 procent dat ze bij gedwongen sluiting de vrijgekomen kamer(s) gereedmaken voor permanente verhuur.

Klein Haneveld schat in dat er alleen al in het centrum zo’n 200 B&B’s de deuren zullen moeten sluiten door de nieuwe regelgeving. „Dat betekent dus zo’n twintig extra kamers voor de stad. De zware maatregelen staan daarmee niet in verhouding tot het probleem.” Ook in de „leefbaarheidspolitiek” kan hij zich niet vinden, „symboolpolitiek” is meer op zijn plaats. „Wij zijn ook Amsterdammers en willen net zo goed een leefbare stad. Als er al sprake is van overlast, dan spreken we onze gasten daar op aan. Nergens in de stad zit de gast zo dicht op de huid van Amsterdammers, dat maakt bed and breakfasts bij uitstek een uithangbord voor de stad.”

„Onzin”, stelt ook Jan van der Borg, hoogleraar stedelijke economie en toerisme: „Geef B&B’s niet de schuld van overtoerisme. Het is juist een vorm van democratisering van inkomsten, zo gaat tenminste niet al het geld naar de grote internationale ketens.”

Variërende quota

Amsterdam is opgedeeld in 99 wijken, voor elke wijk is een quotum vastgesteld – al lopen de quota uiteen. Zo mogen er bijvoorbeeld in wijken als IJburg en Nieuw-West 15 B&B’s per wijk worden geëxploiteerd. In het centrum geldt een percentage van 4 procent van het aantal koopwoningen en huurwoningen in de vrije sector. Dat komt neer op meer dan 15 B&B’s per wijk. Overschrijdt het aanbod het quotum, dan volgt loting.

Voor sommigen betekent dit: loten om hun huis, of zelfs hun lieve stad Amsterdam

B&B-uitbaters spraken deze zomer massaal in bij de gemeenteraad. Met „steekhoudende argumenten” volgens wethouder Laurens Ivens (Wonen, SP), die zich in de herfstvakantie bezon op wijzigingen van het stelsel. Deze week behandelde de raad het nieuwe voorstel met „verzachtende omstandigheden”. Zo wordt de vergunningstermijn verlengd van vier naar acht jaar, het overgangsrecht (voor uitgelote uitbaters) van twee naar vijf jaar en mogen ook huurders een B&B blijven exploiteren. Maar nog steeds zijn de B&B-houders niet gelukkig: ook afgelopen woensdag spraken ze weer massaal in.

Ivens wilde de huidige B&B-houders ontzien, maar de Europese dienstenrichtlijn stak daar een stokje voor: „Daar schrok ik van. Maar een markt afschermen en bestaande ondernemers een voordeel geven tegenover nieuwe uitbaters, dat mag niet. Vandaar de variërende quota: om de huidige B&B’s zo veel mogelijk te sparen. Ook blijft matige groei buiten het centrum mogelijk.”

Amsterdam Gastvrij pleit voor wachten op de landelijke huisvestingswet, mét registratieplicht, die naar alle verwachting in juli 2020 van kracht wordt. „Er bestaat nu een te diffuus beeld over het daadwerkelijke aantal B&B’s in de stad. Scheid eerst het kaf van het koren voordat mensen de dupe worden van het lotingsysteem.”

Wethouder Ivens staat „niet te springen” om een loting, maar „er is lang genoeg gewacht”. En: een uitzondering maken voor B&B’s in de strijd tegen overtoerisme is „ongeloofwaardig”. Hoogleraar Van der Borg denkt daar anders over: „Dit is slechts een paracetamolletje in een hoofdpijndossier.” Amsterdam Gastvrij stelt dat veel van haar leden hebben aangekondigd juridische stappen te ondernemen tegen de gemeente als het huidige voorstel doorgaat.